راهنمای کامل پستانک ارتودنسی ژله ای برای والدین

پستانک ارتودنسی ژله ای تنها وسیله ای برای آرام کردن کودک نیست؛ بلکه انتخاب درست آن می تواند در سلامت دهان و رشد صحیح فک و دندان های نوزاد نقش تعیین کننده داشته باشد. آگاهی از مزایا، معایب و شیوه صحیح استفاده، به والدین کمک می کند بهترین تصمیم را برای آرامش و سلامت فرزندشان بگیرند.

پستانک ارتودنسی چیست و چه ویژگی‌ هایی دارد؟

معمولا استفاده از پستانک به دلیل آرام کردن کودک و عدم گریه کردن است. امروزه شرکت‌ های تولید کننده ابزار و وسایل ارتودنسی دندان برای جلوگیری و پیشگیری از بروز مشکلات مربوط به فک و دندان‌ های خردسالان، اقدام به طراحی و ساخت نوعی جدید از پستانک کرده‌ اند که به پستانک ارتودنسی ژله ای مشهور است. این پستانک شکل خاصی دارد و به دهان و دندان کمترین آسیب را می زند.

در نگاه ابتدایی به آن حتما متوجه می‌ شوید که تقریبا ساختاری مانند نوک سینه مادر دارد. هنگامی که کودک پستانک را در دهان خود می‌ گذارد، فشار بسیاری بر روی لثه‌ ها و دندان‌ های تازه رشد کرده کودک می‌ گذارد. تحقیقات انجام شده در زمینهٔ پستانک‌ های ارتودنسی نشان می‌ دهد که استفاده از این نوع پستانک می‌ تواند کمتر کودک را با مشکلات فک و دندان روبرو کند.

تفاوت پستانک ارتودنسی ژله ای با پستانک معمولی

پستانک های معمولی معمولا سری گرد دارند و فشار مستقیمی به لثه و دندان های در حال رشد وارد می کنند. استفاده طولانی مدت از آن ها می تواند باعث تغییر شکل فک یا نامرتبی دندان ها شود.
در مقابل، پستانک ارتودنسی ژله ای با سری تخت و ارگونومیک طراحی شده که شباهت بیشتری به فرم طبیعی نوک سینه مادر دارد. این طراحی باعث می شود فشار به‌طور یکنواخت روی دهان پخش شود و احتمال بروز مشکلات ارتودنسی در آینده کاهش یابد. همچنین جنس ژله ای آن نرم تر و انعطاف پذیرتر است و کودک راحت تر آن را می پذیرد.

ویژگی های مهم یک پستانک ارتودنسی ژله ای

بهترین پستانک ها ویژگی های مشترکی شامل موارد زیر دارند:

• پستانک هایی که بر روی آنها منفذ وجود دارد و هوا در آنها جریان می یابد.
• پستانک هایی که مانع از برخورد کامل قسمت پلاستیکی با صورت نوزاد می شوند.
• پستانک هایی که طراحی ارگونومیکی داشته و بخوبی روی دهان نوزاد و کودک قرار می گیرند.

پستانک ارتودنسی برای چه سنی مناسب است؟

پستانک ارتودنسی معمولا برای نوزادان و کودکان تا حدود ۲ سالگی مناسب است. بهتر است استفاده از آن پس از تثبیت شیردهی مستقیم از سینه مادر شروع شود (حدود ۳–۴ هفته پس از تولد) و به تدریج تا سن ۲ سال کاهش یابد. شروع زودهنگام یا استفاده طولانی مدت می تواند باعث وابستگی و مشکلات دندانی شود.

نکات مهم هنگام استفاده از پستانک ارتودنسی

اگر علاقه دارید برای اولین بار پستانک را به نوزاد دهید، باید موارد زیر در نظر بگیرید.

• به کودک اجازه دهید خودش در این باره تصمیم بگیرد. اگر کودکتان سریعا کنار آمد بسیار خوب است؛ اما در غیر این صورت می‌ توانید زمان دیگری را امتحان کنید. اگر به هیچ وجه آن را پس نگرفت او را مجبور نکنید و به خواست او احترام بگذارید.
• پستانک را در ساعت‌ های پس از شیردهی و زمانی که نوزاد گرسنه نیست به او بدهید.
• به هیچ وجه از پستانک ارتودنسی برای به تاخیر انداختن زمان شیردهی استفاده نکنید.
• به هیچ عنوان پستانک را تا بعد از شیردهی مادر به او ندهید. پستانک در صورت این که جایگزینی برای شیردهی شود، می‌ تواند برای دندان‌ های کودک خطر آفرین باشد.
• تلاش کنید که در هنگام خواب به او پستانک بدهید و البته اگر پستانک از دهان کودک افتاد، آن را مجدد به دهان کودک نزارید.
• اگر کودک شما گریه می‌ کند، از روش‌ های مختلفی برای آرام کردن او استفاده کنید و در آخرین مرحله به فکر قرار دادن پستانک ارتودنسی در دهان کودک خود باشید.
• اگر کودک شما علاقه ای به استفاده از پستانک ارتودنسی ندارد او را مجبور به استفاده از آن نکنید.
• به هیچ وجه در هنگام گرسنگی به کودک پستانک ندهید. پیش از دادن پستانک به کودک او را به طور کامل سیر کنید و سپس زمانی که سیر شد، پستانک را در دهان او قرار دهید.
• فقط هنگامی که کودک نیاز به آرام شدن دارد و با مکیدن پستانک آرام می‌ شود، به او پستانک بدهید.

نحوه شستشو و استریل کردن پستانک ارتودنسی ژله ای

برای حفظ سلامت کودک و جلوگیری از رشد باکتری ها، شستشو و استریل کردن پستانک ارتودنسی ژله ای ضروری است:

• شست‌وشوی روزانه: قبل و بعد از هر بار استفاده، پستانک را با آب گرم و صابون ملایم بشویید و کاملا آبکشی کنید.
• استریل کردن:
  • جوشاندن: پستانک را ۳–۵ دقیقه در آب جوش قرار دهید.
  • استفاده از بخار یا دستگاه استریل کننده: اگر دستگاه استریل دارید، طبق دستور دستگاه عمل کنید.
• بررسی سلامت پستانک: قبل از هر بار استفاده، پستانک را از نظر سوراخ شدن، ترک یا تغییر رنگ بررسی کنید و در صورت آسیب، تعویض کنید.
• نگهداری: پستانک تمیز را در ظرف خشک و بسته نگهداری کنید تا آلوده نشود.

نکته: از ضدعفونی کننده های شیمیایی قوی یا مایع سفیدکننده استفاده نکنید، زیرا ممکن است به سلامت کودک آسیب برساند.

انواع پستانک ارتودنسی

پستانک‌ های ارتودنسی در دو نوع سیلیکونی و لاتکسی وجود دارد. اگر می‌ خواهید جنس باکیفیتی تهیه کنید، پستانک‌ های سیلیکونی در مقایسه با پستانک‌ های لاتکسی از دوام بیشتری برخوردار هستند و اصلا بو و مزه‌ ای ندارند. منفذهایی در سطح این نوع از پستانک‌ ها، به جهت استریل کردن آن‌ ها تعبیه شده است؛ به همین دلیل با استفاده از آن می‌ توان سلامت دندان‌ های کودک را تامین کرد. پستانک‌ های ارتودنسی تولید شده در بازار، انواع و اشکال متفاوتی را شامل می‌ شود؛ از جمله رایج‌ ترین انواع پستانک ارتودنسی می‌ توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• پستانک‌ های ارتودنسی دایره‌ ای شکل
• پستانک‌ های ارتودنسی بادامی شکل
• پستانک‌ های ارتودنسی معمولی

پستانک ارتودنسی بادامی شکل چون از فرم لثه و فک نوزاد یا کودک در طول فرآیند رشد و استفاده از پستانک محافظت می کند، معروف ترین و بهترین نوع پستانک ارتودنسی است.

مزایای پستانک‌ های ارتودنسی

• به نظر می‌رسد کودکانی که از این نوع ارتودنسی دندان استفاده می‌ کنند، کمتر از سایر افراد دچار ناهنجاری‌ های سندروم مرگ ناگهانی می‌ شوند.
• از بـه وجود آمـدن مشکلات گوارشـی و علائم ریفلاکس کودک جلوگیری کرده و به بهبود آن کمک می‌ کند.
• مواد استفاده شده در آن باعث ضرر به کودک نمی‌ شود.
• اگر قصد مسافرت‌ های طولانی با اتوبوس یا هواپیما دارید، استفاده از پستانک ارتودنسی گزینه مناسبی است.

معایب پستانک‌ های ارتودنسی

اگر به کودک در سن نامناسبی پستانک ارتودنسی داده شود، مشکلات و ناهنجاری‌ های مختلفی برای کودک و مادر به وجود می‌ آید. به طور معمول، نوزادان باید مدت تعیین شده ای به طور مستقیم از سینه مادر تغذیه کنند تا به مکیدن و خوردن شیر مسلط شوند. اما اگر کودک در زمان زودتری از پستانک ارتودنسی استفاده کند، باعث مشکلات مختلفی در سینه مادر می‌ شود که از جمله این عواقب عبارت‌ اند از :

• احساس درد در نوک سینه
• عجله نوزاد در خوردن شیر
• احتمال مسدود شدن مجراهای شیری
• ورم پستان‌ ها
• کاهش میزان مصرف شیر کودک
• عدم تنظیم ساعت‌ های شیردهی نوزادان
• ایجاد وابستگی بسیار زیاد به پستانک توسط کودک
• به وجود آمدن مشکل در چرخه تأمین شیر مادر

هنگامی که کودک از شیر مادر به طور مستقیم تغذیه می‌ کند، باعث ترشح هورمون‌ ها در مغز می شود که به تولید شیر مادر کمک می‌ کند. اما اگر نوزاد به دلیل استفاده از پستانک ارتودنسی کمتر از سینه مادر استفاده کند، مادر با تأمین شیر با مشکل روبرو خواهد شد.

اشتباهات رایج والدین در استفاده از پستانک ارتودنسی

استفاده نادرست از پستانک ارتودنسی می تواند اثرات منفی بر کودک داشته باشد. رایج ترین اشتباهات عبارتند از:

• شروع استفاده زودهنگام: دادن پستانک قبل از تثبیت شیردهی مستقیم از سینه مادر می تواند باعث مشکلات شیردهی و کاهش تولید شیر شود.
• استفاده طولانی مدت: نگه داشتن پستانک در دهان کودک برای ساعات طولانی می تواند به تغییر شکل دندان ها و فک منجر شود.
• جایگزینی پستانک به جای شیردهی: استفاده از پستانک به عنوان جایگزین شیر مادر می تواند باعث کاهش مصرف شیر و مشکلات تغذیه‌ای شود.
• دادن پستانک هنگام گرسنگی شدید: این کار ممکن است کودک را بی حوصله کند و موجب مکیدن ناکافی شیر شود.
• عدم شستشو و استریل مرتب: پستانک آلوده خطر ابتلا به عفونت های دهان و گوارش را افزایش می دهد.
• اجبار کودک به استفاده: فشار آوردن به کودک برای مکیدن پستانک می تواند باعث مقاومت و استرس کودک شود.

تاثیر استفاده طولانی مدت بر رشد فک و گفتار کودک

استفاده طولانی مدت از پستانک ارتودنسی، حتی مدل ژله ای، می تواند اثراتی روی رشد فک، دندان ها و گفتار کودک داشته باشد:

• تغییر شکل فک و دندان ها: مکیدن مداوم پستانک ممکن است باعث جلوآمدگی یا نامرتبی دندان ها و تغییر فرم فک شود.
• مشکلات گفتاری: استفاده بیش از حد می تواند روی تلفظ صحیح برخی حروف و رشد گفتار کودک تاثیر منفی بگذارد.
• وابستگی به پستانک: کودک ممکن است برای آرام شدن همواره به پستانک نیاز داشته باشد و این وابستگی تا زمان بزرگسالی ادامه یابد.

چه زمانی باید پستانک ارتودنسی را از کودک دور کرد؟

گرفتن پستانک ارتودنسی از کودک مانند گرفتن کودک از شیر، کاری مشکلی است. اگر شما خوش شانس باشید کودک با شما در این زمینه همراهی خواهد کرد. اما در غیر این صورت شما باید تلاش کنید تا او از مکیدن پستانک دوری کند. به طور عادی همزمان با گرفتن شیر بهتر است پستانک را از کودکتان بگیرید. گرفتن پستانـک از کـودک، می‌ تواند واقعا کـار مشکلی باشد امـا بهتـرین کسانی که می‌ توانند پستانک را از کودک بگیرند، مادران هستند.

بهترین برندهای پستانک ارتودنسی ژله ای

برند	کشور	ویژگی ها	نکات مهم
پینو بیبی	ایران	فاقد BPA، طراحی ارگونومیک، مناسب سنین مختلف	قابل استریل، مواد اولیه باکیفیت
بیبی لند	ایران	سیلیکونی یا لاتکس، منافذ هوا، طراحی ساده و فانتزی	فاقد BPA، راحتی برای کودک
مایا	ایران	سیلیکون مرغوب، طراحی ارگونومیک، منافذ هوا	قابل استریل، مناسب استفاده طولانی
فیلیپس اونت (Philips Avent)	انگلیس	طراحی ارگونومیک، کمک به رشد فک و دندان	فاقد BPA، باکیفیت و متنوع
چیکو (Chicco)	ایتالیا	نرم و سبک، طراحی فیزیولوژیکی	مناسب مراحل مختلف رشد کودک
مام (MAM)	اتریش	طراحی منحصر به فرد، مناسب پوست حساس	باکیفیت، خلاقانه
یومی (Umee)	آمریکا/اروپا	رنگ های شاد، مناسب ۶–۱۸ ماه	باکیفیت، جذاب برای کودکان

جمع بندی

پستانک ارتودنسی ژله ای می تواند آرامش کودک را فراهم کرده و همزمان سلامت دندان و فک او را محافظت کند. استفاده صحیح شامل شروع پس از تثبیت شیردهی، محدود کردن زمان استفاده، رعایت بهداشت و انتخاب پستانک ارگونومیک و سیلیکونی است. با رعایت این نکات، والدین می توانند از مزایای پستانک بدون ایجاد مشکلات جانبی بهره‌مند شوند.

سوالات متداول